Tiết kiệm hay đầu tư luôn được biết đến là những chiến lược quan trọng để xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc. Nhìn chung, cả hai hình thức đều có cùng một mục đích là tạo dựng những giải pháp tối ưu từ đó giúp một người có thể đạt được tự do về tài chính. Thế nhưng cách thức hoạt động của hai khái niệm là hoàn toàn khác nhau. Bài viết hôm nay cùng Ting bóc tách sâu hơn về hai chiến lược cũng như tìm hiểu thời cơ tốt nhất để áp dụng nhé!

Một số điểm tương đồng

Dù là tiết kiệm hay đầu tư thì cũng đều xoay quanh một vấn đề chung: tích lũy tiền cho các nhu cầu và sự kiện trong tương lai. Nếu là người với mong muốn tiết kiệm, bạn có thể mở tài khoản tại các ngân hàng uy tín trong nước. Tương tự, muốn trở thành một nhà đầu tư, bạn sẽ phải tìm đến các trung tâm, tổ chức tài chính để tìm kiếm những cơ hội đầu tư phù hợp với khả năng và nhu cầu cá nhân. 

Với ý định trở thành người tiết kiệm hay là một nhà đầu tư thì bạn đều cần có một khoản tiền để dành. Lãi suất tiết kiệm phần lớn sẽ dựa trên số tiền mà người tham gia gửi vào. Các nhà đầu tư thì cũng nên có các khoản để dành để có thể trang trải cho các trường hợp khẩn cấp hay các khoản phí bất ngờ trước khi phải sờ tới các khoản đầu tư tiềm năng dài hạn.

Sự khác nhau

Điểm khác nhau nổi bật nhất có thể nhìn thấy ở tiết kiệm hay đầu tư chính là các thể loại tài sản mà hai hình thức này đang tạo ra. 

Khi đề cập đến tiết kiệm đó sẽ bao gồm các sản phẩm ngân hàng như tài khoản tiết kiệm, thị trường tiền tệ hay chứng chỉ tiền gửi (CD - Certificate of Deposit). Với đầu tư, các loại tài sản thường được nhắc đến nhiều nhất như cổ phiếu, trái phiếu, ETF, quỹ tương hỗ. 

Dưới đây là bảng tóm tắt một số khác biệt nổi bật của tiết kiệm và đầu tư:

Ưu và nhược điểm của tiết kiệm

Có rất nhiều lý do để bạn nên bắt đầu xây dựng một tài khoản tiết kiệm. Đây chắc chắn sẽ là khoản đặt cược an toàn, đồng thời cũng bảo vệ bạn khỏi những tác nhân gây mua sắm bất đồng hơn. Sau đây là một vài lợi thế nổi bật từ hình thức tiết kiệm này:

• Tài khoản tiết kiệm sẽ cho bạn biết trước số tiền lãi nhận được dựa trên phần trăm lãi suất ngay khi bạn vừa tạo tài khoản.
• Người tạo tài khoản tiết kiệm sẽ không phải mất bất kỳ khoản tiền nào khác trong suốt quá trình sử dụng tài khoản tiết kiệm.
• Khi rút tiền gửi tiết kiệm trước thời hạn, thường người gửi sẽ không bị phạt nhưng sẽ không được nhận lãi suất sinh lời như khi rút đúng hạn.
• Các thủ tục để tạo tài khoản và bắt đầu tiết kiệm nhìn chung khá đơn giản và dễ thực hiện đồng thời người sử dụng sẽ không phải chi trả bất kỳ khoản phí nào khác.

Mặc dù có rất nhiều điểm thuận lợi song hình thức tiết kiệm cũng vẫn tồn đọng một vài bất cập:

• Lợi nhuận thấp.
• Trong trường hợp tỷ lệ lạm phát cao, việc gửi tiền tiết kiệm ở các ngân hàng sẽ không còn hiệu quả vì đồng tiền mất giá sẽ ngang hàng hoặc nhanh hơn lãi suất ngân hàng được hưởng.

Ưu nhược điểm của đầu tư

So với tiết kiệm thì đầu tư có thể mang đến cho bạn nhiều cơ hội tích lũy tài sản và làm giàu hơn về lâu về dài. Cụ thể như sau:

• Đầu tư vào các danh mục như cổ phiếu, trái phiếu có thể đem lại lợi nhuận cao hơn so với tài khoản tiết kiệm hay cả chứng chỉ tiền gửi.
• Các loại cổ phiếu, trái phiếu hay ETF có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt bất cứ khi nào bạn muốn.
• Nếu sở hữu một bộ sưu tập cổ phiếu với đa dạng các danh mục đầu tư khác nhau, bạn có thể dễ dàng vượt qua lạm phát trong thời gian dài và tăng thêm sức mua. 

Mặc dù có tiềm năng lợi nhuận cao hơn, thế nhưng việc đầu tư cũng mang không ít những rủi ro và bất cập cho các nhà đầu tư:

• Lợi nhuận không đảm bảo và bạn có thể sẽ mất tiền trong một vài khoảng thời gian vì giá trị tài sản của bạn thường sẽ dao động.
• Lời nhiều, rủi ro cũng nhiều. Tùy thuộc vào khoảng thời gian bán ra và sức khỏe của nền kinh tế chung, bạn có thể sẽ đánh mất đi cả số tiền đã đầu tư ban đầu.
• Thông thường các hạng mục đầu tư đều cần thời gian ít nhất là năm năm để bắt đầu sinh lời, thời gian càng lâu thì cơ hội kiếm tiền càng cao. Điều này đồng nghĩa rằng bạn sẽ không được phép xâm nhập số tiền nếu muốn lãi mẹ đẻ lãi con.
• Bạn có thể sẽ phải trả tiền để giao dịch cổ phiếu hoặc các quỹ. Ngoài ra, bạn cũng có thể phải trả tiền cho chuyên gia để giúp bạn quản lý và hệ thống tiền của mình.

Đâu là sự lựa chọn tốt nhất, tiết kiệm hay đầu tư?

Tiết kiệm hay đầu tư được xem là sự lựa chọn tốt nhất chỉ khi một trong hai phù hợp với khả năng tài chính hiện tại của bạn. 

Khi nào thì nên tiết kiệm

• Nếu bạn cần một số tiền cụ thể trong một vài năm tới.
• Bạn chưa có quỹ khẩn cấp, bạn sẽ muốn gầy quỹ trước khi lao vào đầu tư.
• Bạn đang nợ thẻ tín dụng với lãi suất cao. Tốt nhất là phải làm việc, kiếm ra tiền để trả dứt khoản nợ tín dụng trước khi nhảy vào đầu tư.

Khi nào thì nên đầu tư 

• Nếu bạn dư ra một khoản tiền mà có thể không cần xài tới nó trong ít nhất năm năm và cảm thấy thoải mái về một số rủi ro thì việc đầu tư vốn sẽ có khả năng mang lại lợi nhuận cao hơn so với tiết kiệm.
• Bạn đã có quỹ khẩn cấp riêng của mình và không mang bất kỳ khoản nợ lãi cao nào.

Đầu tư chỉ thực sự phát triển tốt khi bạn có đủ điều kiện để giữ tiền trong dài hạn. Điều này cho phép bạn có nhiều thời gian vượt qua những biến động của thị trường tài chính để đi tới miền đất của những cơ hội và tiền của.

Tóm lại, không có một câu trả lời tuyệt đối nào cho vấn đề nên lựa chọn hình thức tiết kiệm hay đầu tư để tối ưu tối đa các dòng tài sản. Mọi quyết định đều phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện, hoàn cảnh, kiến thức và khả năng tài chính của mỗi người. Hi vọng với những chia sẻ trên đây của Ting phần nào có thể giúp bạn tự tin đưa ra những quyết định riêng cho bản thân mình! 

Cùng theo dõi Blog Ting để cập nhật và tìm thêm nhiều bài viết mới nữa nhé!