Nhận diện đầu tư - đầu cơ và cách phân bổ tài sản

Trong các thuật ngữ tài chính, đầu tư và đầu cơ là hai định nghĩa thường dễ nhầm lẫn bởi những nhận định có phần na ná nhau. Tuy nhiên thì không phải thế. Mỗi một định nghĩa và phương thức đều có thế mạnh riêng trên trận địa của mình. Dưới đây, cùng Ting giải thích rõ hơn về hai định nghĩa, đồng thời tìm hiểu về cách phân bổ tài sản hợp lý, chuẩn bị cho công cuộc đầu tư, đầu cơ. Bắt đầu thôi! 

Đầu tư 

Đầu tư là một hình thức cam kết bỏ vốn ra để tìm kiếm và thu về lợi nhuận. Điều này nghĩa là phải hy sinh tiêu dùng của bản thân ở thời điểm hiện tại để mong thu lại lợi ích lớn hơn trong tương lai. Một số loại tài sản có thể tạo ra dòng tiền trong quá trình đầu tư như: lãi suất, cổ phiếu, cổ tức, tiền tệ… Trong một số trường hợp, các khoản lợi nhuận còn được tái đầu tư để tăng giá trị cho sản phẩm. 

Mục tiêu hàng đầu của đầu tư là tạo ra nguồn thu nhập ổn định, có thể đánh giá được. Điều này cũng đòi hỏi các nhà đầu tư phải có kiến thức, tầm nhìn trong quá trình phân tích đối tượng đầu tư. 

Đầu cơ

Đầu cơ được hiểu là tận dụng cơ hội của thị trường đi xuống hay kỳ vọng một sự kiện có thể gây biến động giá sẽ xảy ra ở tương lai tạo sự khan hiếm để tích lũy các loại tài sản như cổ phiếu, chứng khoán, tiền tệ, bất động sản, vàng, hàng hóa,... sau đó sẽ bán lại ở mức giá cao với hy vọng thu về lợi nhuận lớn trong một khoảng thời gian biến động ngắn hạn.

Các suy đoán thị trường thường dựa trên lý thuyết về những điều sẽ xảy ra trong tương lai. Tuy nhiên, những điều này không có gì để chắc chắn và rủi ro là rất cao. Trong cơn sốt vàng California chấn động ở nước Mỹ giữa thế kỷ 19, những người đi tìm vàng được biết đến như những nhà đầu cơ bây giờ. Họ không có cách nào để biết liệu có tìm được vàng hay không, nhưng họ đã chuẩn bị tinh thần sẵn sàng chấp nhận rủi ro vì nếu thành công, phần thưởng dành cho họ sẽ rất lớn.

Sự khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ 

Đầu tư chủ động và đầu tư bị động (Active & Index Investing)

Đầu tư chủ động và bị động là hai hình thức khác nhau bạn có thể lựa chọn để đầu tư riêng lẻ. Với những khoản đầu tư chủ động, nhà đầu tư sẽ ra sức chọn và chỉ chọn những cổ phiếu được dự đoán là tạo ra nhiều giá trị nhất trong tương lai để mua.

Ngược lại, với đầu tư bị động, các nhà đầu tư sẽ xây dựng một danh mục công ty đầu tư được thiết kế để phù hợp với hiệu suất của một chỉ số nhất định, tại Việt Nam có VN30 - số nhóm các cổ phiếu có vốn hóa lớn trong bộ chỉ số được Sở giao dịch Chứng khoán TP HCM triển khai với mục đích tổng hợp các mã cổ phiếu hàng đầu thị trường chứng khoán Việt Nam về giá trị vốn hóa và thanh khoản.

Khác biệt nổi bật giữa đầu từ chủ động và bị động

Ưu và nhược điểm

Mỗi hình thức đầu tư sẽ có những ưu và nhược điểm nhất định. Mặc dù một số nhà đầu tư tin rằng cách tiếp cận này tốt hơn cách tiếp cận khác, thế nhưng lời khuyên chân thành nhất chính là tùy thuộc vào khả năng nguồn vốn, kinh nghiệm cá nhân đối với một kiểu đầu tư mà bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt nhất. Hoặc chọn một, hoặc cả hai, bạn là người đưa ra quyết định cho cuộc chơi của mình. 

Nguồn: Napkin Finance 

Phân bổ dòng tài sản để đầu tư

Phân bổ tài sản (Asset Allocation) là hình thức đa dạng hóa danh mục đầu tư, chia lẻ tài sản vào nhiều kênh đầu tư khác nhau với mục đích cuối cùng là cân bằng lợi nhuận với rủi ro. Việc phân bổ các loại tài sản là chuyện quan trọng bởi có thể giúp bạn kiếm được lợi nhuận tốt nhất từ tiền của mình đồng thời tránh phải chịu quá nhiều rủi ro như việc “bỏ hết trứng vào một giỏ”.

Một số lợi ích của phân bổ dòng tài sản có thể nhắc đến như:

• Tăng lợi nhuận, giảm rủi ro
• Tự tin hơn trong việc đưa ra các quyết định giao dịch, đầu tư
• Dễ dàng gắn bó với các kế hoạch đầu tư dài hơi

Các loại tài sản đầu tư phổ biến

Dưới đây là cách xếp loại các nhóm tài sản được tham khảo từ Napkin Finance:

Cổ phiếu (Stock)

Việc sở hữu cổ phiếu đồng nghĩa với việc bạn sẽ trở thành chủ sở hữu một phần của công ty đầu tư. Tùy thuộc vào số lượng cổ phiếu nắm giữ mà bạn sẽ có quyền tham gia đưa ra các quyết định quan trọng đối với công ty. Giá cổ phiếu có thể tăng lên hoặc giảm xuống trong thời gian ngắn hạn. Về lâu dài, cổ phiếu thường sẽ mang lại lợi nhuận rất cao. So với 3 loại tài sản chính, cổ phiếu là loại có rủi ro cao nhất trong nhóm tài sản đầu tư nhưng cũng mang lại tiềm năng sinh lời cao nhất. 

Trái phiếu (Bond) 

Đầu tư vào trái phiếu thường được xem là ít rủi ro hơn so với đầu tư vào cổ phiếu. Trái phiếu thường sẽ được phát hành bởi các doanh nghiệp hoặc công ty của chính phủ. Cạnh đó, trái phiếu cũng bị ảnh hưởng bởi các rủi ro khác, chẳng hạn như lạm phát và sự thay đổi của lãi suất. Hầu hết trái phiếu trả lãi hai lần một năm, và khi đáo hạn, bạn sẽ nhận được số tiền gốc. 
 

Tiền mặt (Cash)

Tiền mặt được xem là khoản đầu tư an toàn nhất vì giá trị của nó không thay đổi. Tuy nhiên rủi ro dễ thấy nhất của tiền đó chính là lạm phát. Ví dụ với số tiền 3000VND 10 năm về trước, bạn đã có thể mua được một ổ bánh mì thịt, nhưng lạm phát ở thời điểm hiện tại, bạn phải bỏ ra 15 000VND mới có thể mua được một ổ bánh mì. Do vậy, tiền mặt chỉ sử dụng tốt cho những trường hợp khẩn cấp, chúng không nên là khoản đầu tư chính của bạn.

Các loại tài sản khác (Alternative) 

Các loại tài sản trong nhóm này có thể kể đến như vàng, bất động sản, hàng hóa, sản phẩm nghệ thuật,... Tại Việt Nam, số lượng tài sản thuộc nhóm này chiếm tỷ lệ cao nhất đặc biệt là vàng. Nhưng tại sao lại đầu tư vào vàng? Xuôi theo lịch sử Việt Nam trong khoảng 30 đến 40 năm về trước, đồng tiền lạm phát mất giá trong khi giá trị của vàng vẫn được giữ nguyên thậm chí còn tăng cao. Chứng kiến sự mất giá của đồng tiền theo thời gian, các hộ gia đình Việt Nam dần ưa chuộng vàng và xem đây là kênh đầu tư an toàn nhất. 

Nguồn: Napkin Finance

Với những chia sẻ kể trên, Ting mong có thể giúp bạn cân nhắc, lựa chọn được phương thức đầu tư hiệu quả, an toàn cho bản thân đồng thời đưa ra được các quyết định, chiến lược phù hợp để công cuộc đầu tư ngày càng được sinh sôi nảy nở. 

Theo dõi Blog của Ting để tìm đọc thêm nhiều thông tin hữu ích khác nhé!